Eknath shinde Vs Sharad Pawar : राज्यात एकनाथ शिंदे यांच्या बंडानंतर सध्या दोन नावांची चर्चा आहे. ते म्हणजे शरद पवार आणि संजय राऊत. आता माविआ सरकारला वाचवण्यासाठी शरद पवार पुढे सरसावले असल्याचे बोलले जात आहे.
सोमवारी शिवसेनेचे बंडखोर मोठ्या प्रमाणात महाराष्ट्राबाहेर निघून गेल्याचे समोर आल्याने शिवसेना पक्षप्रमुख आणि मुख्यमंत्री उद्धव ठाकरे आणि संजय राऊत यांची अस्वस्थता वाढली.
राज्याबाहेर गेलेले बंडखोर आमदार परत येतील, शरद पवार दिल्लीहून परतल्यावर राऊत आणि उद्धव ठाकरे यांच्याशी संपर्क साधतील, हे लक्षात घेऊन दोन्ही नेत्यांचा आत्मविश्वास वाढला आहे.
शरद पवार यांनी यापूर्वीही अशा बंडखोरांना व बंडखोरीला सामोरे जावे लागले आहे, त्यांना खूप अनुभव आहे. ते प्रशासकीय आणि कायदेशीर बाबींमध्ये पारंगत आहेत.
त्यामुळेच या आमदारांना भविष्य नाही, असे सांगून त्यांचे अप्रत्यक्ष मनोबल तोडण्याचा प्रयत्न त्यांनी वारंवार केला आहे. त्यामुळे या षडयंत्रामागे भाजपचा हात आहे, असे त्यांनी वारंवार प्रतिपादन केले.
वयाच्या 81 व्या वर्षीही राज्य सरकार वाचवण्याचा पवारांचा निर्धार आहे. शरद पवारांना हे का करायचे आहे याची मुख्य कारणे काय आहेत, याची उत्सुकता सर्वांना आहे. त्यातीली ही पाच कारणे आहेत.
1. माविआ सरकार वाचवण्यासाठी
2019 च्या निवडणुकीनंतर राज्यात भाजपचा अश्वमेध रोखण्यासाठी माविआचा प्रयोग राज्यात करण्यात आला. शिवसेना खासदार संजय राऊत आणि राष्ट्रवादीचे अध्यक्ष शरद पवार यांच्या विचारातून युती सरकारचा जन्म झाला.
त्यामुळे या सरकारला वाचवणे या दोघांसाठीही प्रतिष्ठेची बाब आहे. त्यामुळे शिवसेनेतील निराशा झटकून पुन्हा एकदा उद्धव ठाकरे आणि पक्षात चैतन्य निर्माण झाले आहे. त्यानंतर शिवसेनेचे नेते आणि मुख्यमंत्रीही आक्रमक झाले आहेत.
2. राष्ट्रीय नेतृत्व टिकवण्यासाठी महाराष्ट्रातील सत्ता महत्त्वाची आहे
केंद्रात आणि इतर राज्यात भाजपने काँग्रेससह विरोधकांचा पराभव केल्यानंतर महाराष्ट्रात महाविकास आघाडीचा प्रयोग राबविण्यात आला.
105 आमदारांसह भाजप पहिल्या क्रमांकाचा पक्ष असला तरी शिवसेना-राष्ट्रवादी आणि काँग्रेसची सरकारे अस्तित्वात आली. यामुळे भाजपचे वारे थांबतील, असा संदेश देशभर गेला.
साहजिकच या आघाडी सरकारच्या प्रयोगाचे श्रेय शरद पवारांना मिळाले. राष्ट्रीय स्तरावरील विरोधकांमध्येही त्यांना महत्त्व प्राप्त झाले.
आता लोकसभा निवडणुकीच्या तयारीसाठी तेलंगणाच्या मुख्यमंत्र्यांनी नुकतीच शरद पवार यांची भेट घेतली होती. अध्यक्षपदाच्या निवडणुकीतही पवार केंद्रस्थानी आहेत.
थोडक्यात, राष्ट्रीय राजकारणात ते महत्त्वाचे आहेत. राज्यात सत्ता आणि शिवसेना-काँग्रेस हे पक्ष एकत्र आल्याने इतर विरोधकांना एकत्र आणणे पवारांना सोपे जाणार आहे.
त्यामुळे राष्ट्रीय स्तरावरील नेतृत्वासाठी पवारांना राज्यात सत्ता मिळणे महत्त्वाचे मानले जात आहे. राज्याच्या भवितव्यावर देशाच्या राजकारणाची दिशा ठरणार आहे.
3. तिसर्‍या आघाडीचा प्रयोग 2024 च्या लोकसभा निवडणुकीत गमवावा लागेल.
2024 च्या लोकसभा निवडणुका जोरात सुरू आहेत. अशा स्थितीत काँग्रेसला सोडचिठ्ठी देऊन तिसरी आघाडी स्थापन करण्याचा विरोधकांचा प्रयत्न आहे.
ममता बॅनर्जी आणि शरद पवार यांचे स्थान महत्त्वाचे आहे. पवारांनाही या आघाडीचे नेतृत्व करण्याची संधी आहे. अलीकडेच विरोधकांच्या राष्ट्रपतीपदाच्या उमेदवारीसाठीही पवारांच्या नावाची चर्चा होती.
या परिस्थितीत त्यांना राष्ट्रीय नेतृत्व करायचे असेल, तर महाराष्ट्रात सत्ता असणे त्यांच्यासाठी फायद्याचे ठरेल. राज्यातील सत्ता गेली तर तिसऱ्या आघाडीच्या नेतृत्वात शरद पवारांचे नाव मागे पडण्याची शक्यता आहे.
4. प्रादेशिक पक्ष संपण्याची भीती
भाजपचा विस्तार राक्षसी आहे. काही राज्यांचा अपवाद वगळता प्रादेशिक पक्षांची पिछेहाट झालेली दिसते. अशा स्थितीत राज्यात शिंदे आणि भाजप गट एकत्र आल्यास शिवसेना, राष्ट्रवादी या प्रादेशिक पक्षांचे महत्त्व कमी होण्याची भीती आहे.
शिवाय, देशभरातील प्रादेशिक पक्ष एकहाती भाजपसमोर उभे राहू शकत नाहीत, असा संदेशही जाण्याची शक्यता आहे.
शरद पवारांना हे नक्कीच नको आहे. त्यामुळेच कोणत्याही परिस्थितीत राज्यात महाविकास आघाडीचे सरकार असावे यासाठी ते शेवटच्या क्षणापर्यंत प्रयत्न करणार आहेत.
5. राष्ट्रवादीतही फूट पडण्याची भीती
शिवसेनेत फूट पडल्यास नजीकच्या काळात राष्ट्रवादीत फूट पडण्याची भीती शरद पवारांना सतावत आहे. शिंदे गटासह भाजपची सत्ता आल्यास राज्यात शिवसेना आणि राष्ट्रवादीचे महत्त्व कमी होण्याची शक्यता आहे.
तसे झाल्यास आगामी निवडणुकीत अनेकजण भाजप किंवा शिंदे यांच्याकडे जाण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. फडणवीसांसोबत अजित पवारांनी घेतलेला शपथविधी सगळ्यांना आठवतो.
त्यामुळे ही भीतीही निर्माण होण्याची शक्यता आहे, अशा परिस्थितीत राज्यातील आघाडीचे सरकार पडू नये यासाठी शरद पवार सर्वतोपरी प्रयत्न करीत असल्याचे दिसत आहे.
