Ganesh Chaturthi 2022: पंचांगानुसार भाद्रपद महिन्यातील शुक्ल पक्षातील चतुर्थी तिथीला गणेश चतुर्थी व्रत ठेवले जाईल. महाराष्ट्रासह देशातील अनेक भागात गणपती चतुर्थीचा सण मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जातो.
गणेश चतुर्थीच्या दिवसापासून पुढील 9 दिवस गणपती बाप्पाची मूर्ती घरोघरी किंवा पंडालमध्ये बसवून विधिवत पूजा केली जाते. अत्यंत उल्हास आणि जल्लोषाचे वातावरण असते.
काही भक्तांच्या घरी 9 दिवसांपेक्षा कमी कालावधीसाठी मूर्तीची स्थापना करतात आणि नंतर बाप्पाचे विधिवत विसर्जन करतात. तेव्हा गणेश चतुर्थीचा शुभ मुहूर्त आणि महत्त्व जाणून घ्या.
यंदाचा गणेशोत्सव 31 ऑगस्ट 2022 पासून सुरू होत आहे. त्याचबरोबर गणपतीचे आगमन अत्यंत शुभ योगात होत आहे, म्हणजेच या शुभ योगात गणपती घरोघरी विराजमान होणार आहेत. भाद्रपद महिन्यातील शुक्ल पक्षातील चतुर्थीला गणेशाची स्थापना केली जाते.
10 दिवस आपल्या भक्तांसोबत राहून, गजानन आपल्या स्वगृही परत जातात आणि गणेशोत्सवाची सांगता गणेश विसर्जनाने होते. चला जाणून घेऊया, 2022 मध्ये गणेश स्थापना आणि गणेश विसर्जनाची तारीख कोणती शुभ मुहूर्त आहे.
गजानन भूत गणदी सेवितम्, कपित्था जंबू फल चारु भक्षणम्।
उमासुतम शोक विनाशकरकम, नमामि विघ्नेश्वर पद पंकजम्।
या मंत्राचा अर्थ असा आहे की
हत्ती (गजा), भूतांनी सेवा केली, तू कपिथा (लाकूड सफरचंद) जामुन (गुलाब सफरचंद) खाणारा आहेस, जो उमाचा पुत्र आहे. तू सर्व दुःखांचा अंत कर. मी विघ्न दूर करणाऱ्या गणेशाला नमन करतो, ज्यांचे चरण कमळासारखे आहेत.
म्हणूनच गणपतीला विघ्नहर्ता असेही म्हणतात. दरवर्षीप्रमाणे यंदाही भाद्र मासातील शुक्ल पक्षातील चतुर्थी तिथीला गणेश चतुर्थी व्रत साजरे केले जाणार आहे.
आम्ही तुम्हाला सांगतो की याला सिद्धी विनायक व्रत असेही म्हणतात. चतुर्थीला गणेशाला प्रसन्न करण्यासाठी विशेषतः महिला उपवास करतात. बुधवारी गणेश चतुर्थी आल्याने बाप्पा हे बुधवारचे आराध्य दैवत असल्याने उपवासाचे महत्त्व अधिकच वाढत आहे.
माहितीसाठी आम्ही तुम्हाला सांगतो की गणेश पुराणात, भाद्रपद महिन्याच्या शुक्ल पक्षातील चतुर्थीच्या मध्यभागी गणेशाची पूजा करण्याचा उल्लेख आहे. हा दिवस गजाननाचा प्रकट दिन देखील आहे.
गणेश चतुर्थी 2022 तारीख आणि शुभ वेळ
पंचांगानुसार यावेळी गणेश चतुर्थीचा शुभ मुहूर्त 31 ऑगस्टपासून येत आहे. चतुर्थी तिथी मंगळवार, 30 ऑगस्ट रोजी दुपारी 03.33 वाजता सुरू होईल, जी 31 ऑगस्ट रोजी दुपारी 03.22 वाजता समाप्त होईल.
उदयतिथीमुळे गणेश चतुर्थी व्रत 31 ऑगस्ट रोजी ठेवण्यात येणार आहे. या दिवशी पूजेचा शुभ मुहूर्त सकाळी 11.05 ते दुपारी 01.38 पर्यंत असेल.
गणेश चतुर्थी 2022 शुभ मुहूर्त
- भाद्रपदाच्या शुक्ल पक्षाची चतुर्थी तिथी सुरू होते – 30 ऑगस्ट, दुपारी 3.34 पासून
- भाद्रपदाच्या शुक्ल चतुर्थी तिथीची समाप्ती – 31 ऑगस्ट, दुपारी 3:23 वाजता
- मध्यान्ह गणेश पूजेच्या वेळा – सकाळी 11.12 ते दुपारी 1:42 पर्यंत
- चंद्रदर्शनातून सुटण्याची वेळ – सकाळी ९.२९ ते रात्री ९.२१
गणेश चतुर्थीला या गणेश मंत्राचा जप करा
श्री वक्रतुंडा महाकाय सूर्य कोटी समप्रभा निर्विघ्नं कुरु मे देव सर्व-कार्येषु सदा ।
गणेश चतुर्थीला चंद्रदर्शन निषिद्ध आहे
शास्त्रानुसार गणेश चतुर्थीच्या दिवशी चंद्र दिसत नाही, तो अशुभ मानला जातो. कारण या दिवशी भगवान गणेशाने चंद्रदेव (चंद्र) यांना या दिवशी कोणीही दिसणार नाही असा शाप दिला होता.
गणेश चतुर्थी 2022 रोजी घडलेला शुभ योगायोग
हिंदू धर्मात बुधवार हा गणपतीला समर्पित असतो. यंदा गणेश चतुर्थी 31 ऑगस्ट 2022, बुधवारी आहे; म्हणजेच दहा दिवसांचा गणेशोत्सव बुधवारपासून सुरू होणार आहे. बुधवारी गणेशजींचे त्यांच्या भक्तांमध्ये आगमन अत्यंत शुभ असते.
ज्यांना पंडालमध्ये किंवा घरात गणपतीची स्थापना करायची आहे, त्यांनी शुभ मुहूर्तावर गणेशाची स्थापना करावी. भाद्रपद महिन्यातील शुक्ल पक्षातील चतुर्थी तिथी 30 ऑगस्टच्या दुपारपासून सुरू होईल आणि 31 ऑगस्ट रोजी दुपारी 03:23 वाजता समाप्त होईल. त्यामुळे गणेशमूर्तीच्या स्थापनेचा शुभ मुहूर्त 31 ऑगस्ट रोजी दुपारी 3.30 वाजेपर्यंत असेल.
गणपतीची मूर्तीची प्रतिष्ठापना कशी करावी
गणेश चतुर्थीच्या दिवशी गणपतीची मूर्ती बसवली जाते. महाराष्ट्र आणि दक्षिण भारतात गणपतीची घरोघरी मोठ्या थाटामाटात स्थापना केली जाते. भाविक 10 दिवस देवाची मूर्ती घरात ठेवतात. पूजा अत्यंत पावित्र्य आणि सांस्कृतिक पद्धतीने केली जाते.
गणेश चतुर्थीच्या दिवशी सकाळी प्रथम स्नान करून स्वच्छ कपडे घालावेत. यानंतर पदरावर लाल कपडा घालून गणेशमूर्तीची स्थापना करावी. यानंतर गणपतीचा स्वच्छ जलाभिषेक करावा. मित्र, आप्त, शेजारी व नातेवाईकाच्या उपस्थित महाआरती करावी.
त्यांना अक्षत, दुर्वा, फुले, फळे इत्यादी अर्पण करा आणि मोदकही अर्पण करा. त्यानंतर आरती करावी. गजाननाच्या आशीर्वादासाठी दररोज गणेश चालिसाचा पाठ करा. याशिवाय ओम गंगा गणपतये नमः चा 108 वेळा जप करावा.
या वस्तू श्रीगणेशाला अर्पण करा
गणपती बाप्पाला मोदक अर्पण करणे हे पूजेत सर्वात महत्त्वाचे मानले जाते. यासोबतच मोतीचूर लाडू, बेसनाचे लाडू हेही गणपतीला अतिशय प्रिय आहेत. गणेशोत्सवाच्या पाचव्या आणि सहाव्या दिवशी खीर अर्पण करणे चांगले मानले जाते.
9 सप्टेंबरला गणपती विसर्जन होणार आहे
31 ऑगस्ट रोजी, गणपतीच्या स्थापनेनंतर 10 दिवसांनी, 9 सप्टेंबर रोजी, गणपती आपल्या निवासस्थानी परत जातात. या दिवशी लोक ‘गणपती बाप्पा मोरया पुढच्या वर्षी तू लवकर या’च्या जयघोषात गणेश विसर्जन करतात.
या दिवशी अनंत चतुर्दशी तिथी राहते. यानंतर 15 दिवसांचा पितृ पक्ष सुरू होतो. पितृ पक्षाच्या काळात पितरांच्या आत्म्याच्या शांतीसाठी लोक पिंड दान, तर्पण, श्राद्ध इत्यादी करतात.
बाप्पाच्या मूर्तीचे पाण्यात विसर्जन गणेशोत्सवानंतर दहा दिवसांनी अनंत चतुर्दशीच्या दिवशी गणपती बाप्पाच्या मूर्तीचे पाण्यात विसर्जन केले जाते. त्यामागे एक दंतकथा आहे.
जानकारांच्या मते असे मानले जाते की, महर्षी वेदव्यास यांच्याकडून ऐकल्यानंतरच भगवान गणेशाने महाभारताचा ग्रंथ लिहिला, जेव्हा महर्षी वेद व्यासांनी महाभारताची कथा भगवान गणेशाला सांगायला सुरुवात केली, तेव्हा ते सलग 10 दिवस डोळे मिटून कथन करत राहिले.
कथा संपल्यानंतर 10 दिवसांनी वेद व्यास यांनी डोळे उघडले तेव्हा त्यांना दिसले की श्रीगणेशाच्या शरीराचे तापमान खूप वाढले आहे.
त्यानंतर महर्षी वेद व्यासांनी गणपतीच्या शरीराचे तापमान कमी करण्यासाठी त्यांना थंड पाण्यात बुडवून घ्यायला लावले. तेव्हापासून गणेशोत्सवाच्या दहाव्या दिवशी गणेशमूर्ती पाण्यात विसर्जित करण्याची परंपरा सुरू झाली.
