चाणक्य नीति : सर्व पालकांना त्यांच्या मुलांनी योग्य सवयी लावून जीवनात चांगल्या मार्गावर जावे असे वाटते. यासाठी तो लहानपणापासूनच आपले मूल कोणत्याही चुकीच्या संगतीत पडू नये यासाठी प्रयत्न करीत असतात.
आचार्य चाणक्य यांनीही त्यांच्या उपदेशात मुलांच्या संगोपनाशी संबंधित काही गोष्टींचा उल्लेख केला आहे. तेव्हा जाणून घेऊया आपल्या मुलांना सुसंस्कृत आणि यशस्वी बनवण्यासाठी पालकांनी कोणती खबरदारी घ्यावी.
1. चाणक्य नीतीनुसार बालपणातील मुले ही मातीसारखी असतात. त्यामुळे पालकांनी मुलाचे वयाच्या पाचव्या वर्षापर्यंत मोठ्या प्रेमाने आणि समजुतीने संगोपन करावे, कारण या वयात मुले निरागस असतात. त्यांना योग्य-अयोग्याची समज नसते. त्यामुळे मुलांकडून चूक झाली तरी त्यांना खडसावून समजावून सांगू नका, कारण या वयात मुलं जाणूनबुजून चुका करत नाहीत.
2. आचार्य चाणक्य म्हणतात की जेव्हा तुमचे मूल पाच वर्षांचे होते, तेव्हा त्याला हळूहळू गोष्टी समजू लागतात. त्यामुळे या वयात तुमच्याकडून चूक झाली तर तुम्ही त्याला खडसावू शकता. म्हणजेच, जेव्हा आवश्यक असेल तेव्हा लहान मुलांची काळजी घेणे आवश्यक आहे.
3. जेव्हा तुमचे मूल 10 ते 15 वर्षे वयोगटात असते, तेव्हा मुले अनेक गोष्टी समजून घेण्यास सक्षम असतात. त्यामुळेच त्यांच्यासोबत थोडे कडकपणाही घेतला जाऊ शकतो.
कारण मुलांनी काही चुकीचा आग्रह धरला आणि प्रेमाने समजून घेऊनही तुमचे आदेश किंवा सूचना पाळत नसतील, तर त्यांच्याशी थोडे कठोर होऊ शकता. मात्र पालकांनी रागाच्या भरात मुलांना काही अयोग्य बोलू नये याची विशेष काळजी घ्यावी. अन्यथा त्याचा विपरीत परिणाम मुलांवर होऊ शकतो.
4. चाणक्य नीती नमूद करते की मूल 16 वर्षांचे झाल्यावर आता त्याच्या मित्रासारखे बनण्याचा प्रयत्न करा. कारण हे नाजूक वय आहे आणि या वयात मुले टोमणे मारण्याचा खूप चुकीचा अर्थ घेऊ शकतात. त्यामुळे मित्राप्रमाणे त्याचे विचार समजून घेण्याचा प्रयत्न करा. यासाठी तुम्ही बदल स्वीकारण्यासही तयार असले पाहिजे.