Bhau Beej Muhurat: कार्तिक महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या दुसऱ्या दिवशी भाऊबीज किंवा भाई दूजचा सण साजरा केला जातो. यावर्षी 26 ऑक्टोबर 2022 रोजी भाई दूज आहे. भाऊबीज किंवा भाई दूज हा 5 दिवसीय दीपोत्सव उत्सवाचा शेवटचा दिवस आहे.
याला यम द्वितीया असेही म्हणतात. या दिवशी बहिणी आपल्या भावांना कुमकुम तिलक लावतात आणि त्यांच्या रक्षणासाठी, दीर्घायुष्यासाठी आणि प्रगतीसाठी प्रार्थना करतात. भाऊ त्यांना भेटवस्तू देतात.
यावर्षी भाऊबीज किंवा भाई दूजचा सण अतिशय शुभ योगायोगाने साजरा होणार असून, या दिवशी गोवर्धन पूजा आणि अन्नकूटही आहे. भाऊ दूजचा सण भाऊ आणि बहिणीमधील अखंड प्रेम आणि पवित्रता दर्शवतो. भाई दूजची वेळ आणि पद्धत जाणून घेऊया.
भाऊबीज किंवा भाई दूज 2022 मुहूर्त
कार्तिक शुक्ल द्वितीया तिथी प्रारंभ – 26 ऑक्टोबर 2022, दुपारी 02.42 वा.
कार्तिक शुक्ल द्वितीया समाप्ती – 27 ऑक्टोबर 2022, दुपारी 12.45 वा.
भाऊ दूज पूजेचा मुहूर्त
दुपारी 01.18 – दुपारी 03.33 (26 ऑक्टोबर 2022)
विजय मुहूर्त – 02:03 pm – 02:48 pm
संधिप्रकाश मुहूर्त – 05:49 PM – 06:14 PM
भाऊबीज किंवा भाई दूज पूजा विधी
भाई दूजच्या दिवशी यमुना नदीत स्नान करण्याचे विशेष महत्त्व आहे. हे शक्य नसेल तर सूर्योदयापूर्वी स्नान करून सूर्यदेवाला अर्घ्य द्यावे.
या दिवशी बहिणी आपल्या भावांच्या स्वागतासाठी विविध प्रकारचे पदार्थ बनवतात. पूजेचे ताट तयार करा.
भाई दूजची पूजा फक्त शुभ मुहूर्तावर करा. सर्वप्रथम भावाला पदरात बसवावे व नंतर कुमकुम लावून अक्षत लावावे.
ओवाळून टिळक लावताना हा मंत्र म्हणा – ‘‘गंगा पूजे यमुना को यमी पूजे यमराज को, सुभद्रा पूजा कृष्ण को, गंगा-यमुना नीर बहे मेरे भाई की आयु बढ़े.
तिलक केल्यानंतर भावाला मिठाई खाऊ घाला आणि भावाच्या दीर्घायुष्यासाठी यमदेवतेची प्रार्थना करा.
भाई दूजला तिलक लावण्याचे महत्त्व
तिलक लावल्याने विजय, पराक्रम आणि सन्मानाचे प्रतीक मानले जाते. शास्त्रानुसार टिळक लावल्याने व्यक्तीची स्मरणशक्ती वाढते. निर्णय घेण्याची क्षमता वाढते. तिलकांवर तांदूळ लावल्याने मानसिक शांती मिळते.
अक्षत हे चंद्राचे प्रतीक आहे. या दिवशी सुवासिनी भगिनींच्या घरी जाऊन तिलक लावून भोजन करणार्यांना कलह, बदनामी, शत्रू, भय इत्यादींचा सामना करावा लागत नाही आणि आयुष्यात धन, कीर्ती, वय, बळ वाढते, असा समज आहे.
भाऊ-बहिणींनी विसरूनही हे काम करू नये
1. अनेक वेळा बहिणी आपल्या भावाच्या घरी तिलक लावण्यासाठी जातात, परंतु असे करू नये. भाऊ दूजच्या दिवशी भाऊ बहिणीच्या घरी जातात.
2. बहिणीने आपल्या भावाला शुभ मुहूर्तावरच तिलक लावावे.
3. तिलक करताना बहिण किंवा भावाने काळे कपडे घालू नयेत.
4. भावाचा तिलक होईपर्यंत बहिणींनी निर्जल रहावे. आपल्या भावाला तिलक लावा आणि त्याला मिठाई खाऊ घाला. असे केल्याने दोघांमध्ये प्रेम टिकून राहते.
5. असे मानले जाते की या दिवशी भावाने आपल्या घरी अन्न खाऊ नये. बहिणीच्या घरी जेवण करावे.
6. भाऊ-बहीण एकमेकांशी चांगले वागावे, काही कडवटपणा असेल तर विसरून जावे.
7. बहिणीच्या घरी शिजवलेल्या अन्नाचा अपमान करू नका.
8. भाईबीजेच्या दिवशी बहिणीशी अजिबात खोटे बोलू नका. असे केल्याने तुम्हाला यमराजाच्या प्रकोपाचा सामना करावा लागू शकतो.
9. या दिवशी मांस आणि मद्य सेवन करू नये. असे केल्याने यमदेवाच्या प्रकोपाचा सामना करावा लागू शकतो.
10. या दिवशी भावाच्या आवडीचे अन्न शिजवावे.
11. तिलक केल्यानंतर भावाने बहिणीला काही तरी भेट द्यायलाच हवी.